Afty i inne choroby jamy ustnej (przyczyny, objawy, leczenie)

Aftozy / Afty

Schorzenia dziąseł mają wpływ na nasze samopoczucie, a nieleczone mogą być przyczyną chorób atakujących cały organizm. Większość zmian chorobowych w jamie ustnej to objawy zaburzeń ogólnoustrojowych lub zwiastun poważniejszych chorób. Tylko część z nich ma charakter miejscowy.

Najczęściej w jamie ustnej tworzą się afty. Afta to owalny wykwit z żółtawym nalotem (pod nim powstaje nadżerka) otoczony rumieniowatą otoczką zapalną. Afty osiągają średnicę od 1mm do 2cm (zazwyczaj nie większe niż 5mm) i często bywają mylone z pleśniawkami. Pleśniawki to z kolei jasne naloty, za które odpowiedzialne są drożdżaki i zazwyczaj są mniej bolesne od nadżerek.

Aftoza dotyczy każdego, szczególnie młodych kobiet między 25-40 rokiem życia. Przyczyny powstawania aft nie są do końca naukowo wyjaśnione, natomiast sugeruje się, iż główną rolę w ich genezie odgrywa spadek odporności organizmu. Powstawaniu aft sprzyjają m.in.: zła higiena jamy ustnej (jedzenie niedbale umytymi sztućcami, spożywanie niedomytych warzyw i owoców, a także złe nawyki tj. obgryzanie paznokci), urazy mechaniczne, stres, menstruacja, niedożywienie, alergie pokarmowe, przeziębienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, silne antybiotyki, niedobór witamin i związków mineralnych, niedopasowana proteza zębowa. Owrzodzenia w większości pojawiają się na wargach, błonie śluzowej policzków, brzegach języka i czasem na dziąsłach.

 

• pieczenie 

• miejscowy ból

• obecność białego nalotu

• czasami gorączka i powiększenie węzłów chłonnych

Leczenie: małe afty goją się samoistnie w ciągu 1-4 tygodni. W gabinecie lekarskim stosuje się środki koagulacyjne i przyżegające, można też stosować leki przeciwbólowe, a także płukanki antyseptyczne. Jeśli choroba ma tendencję do nawrotów, należy umówić się na konsultację stomatologiczną i ustalić plan leczenia.  Przewlekłe postacie aftoz wymagają antybiotykoterapii lub leczenia sterydami. Obecnie znakomite efekty w leczeniu tych owrzodzeń daje ozonoterapia.

Choroby wirusowe jamy ustnej

Najczęstsza chorobą wirusową jest opryszczkowe zapalenie jamy ustnej wywołane przez wirus opryszczki zwykłej/pospolitej (HSV - herpes simplex virus). Zakażenie może mieć charakter pierwotny lub wtórny, nawracający.

Najczęściej rozróżniamy:

Opryszczka zwykła

Pęcherzyki wypełnione płynem i otoczone obwódką zapalną. Występują najczęściej na wargach, w kącikach ust, czasami na podniebieniu. Po przebiciu pęcherzyka pojawia się nadżerka - najpierw czerwona, z czasem pokrywająca się żółtawym nalotem. Objawy to głównie: świąd, pieczenie, czasem silny ból. Na opryszczkę może zachorować każdy. Nawrót opryszczki prowokują: osłabienie organizmu, stres, menstruacja, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zimno, nadmierna ekspozycja na słońce, choroby przebiegające z gorączką.

Stosuje się leczenie objawowe i preparatami p/wirusowymi.

Ostre zapalenie aftowe

Występuje w połączeniu z chorobami wieku dziecięcego, tj. odra, płonica, błonica, w czasie ząbkowania. Przebieg choroby jest dość łagodny.

Opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej

Jest to choroba zbieżna z zapaleniem aftowym, ale w tym przypadku występują pęcherzyki, a nie afty. Charakteryzuje się ona także cięższym przebiegiem. Najczęściej dotyka starszych dzieci i dorosłych. Bywa, że pojawia się po przebytych infekcjach grypy czy zapaleniu płuc. Objawy choroby to: podwyższona temperatura, mały apetyt, miejscowy rumień, obrzęk dziąseł i ślinotok. Pęcherzyki w jamie ustnej pękają w przeciągu 24 godzin, zaś w ich miejscu powstają bardzo bolesne nadżerki. Język pokrywa się szarawym nalotem z pęcherzykami. Stosuje się leczenie miejscowe, przeciwobjawowe oraz środki łagodzące ból  - w razie potrzeby podajemy leki przeciwgorączkowe, zaś w cięższych wypadkach leki przeciwwirusowe lub antybiotyki.

Półpasiec

Wirusowa zakaźna choroba w jamie ustnej spowodowana uaktywnieniem się wirusa ospy wietrznej drzemiącego w nerwie trójdzielnym. Najbardziej podatni są mężczyźni po 50 roku życia, osłabieni, podatni na stres i przepracowani. Czasem jest to objaw rozwijającego się nowotworu lub obecności wirusa HIV. Do głównych symptomów choroby można zaliczyć: gorączkę, mrowienie na policzku, bolesność zębów po jednej stronie. Potem pojawiają się wypełnione płynem pęcherzyki na skórze i w jamie ustnej, ale tylko po jednej stronie. Pęcherzyki są bardzo bolesne, z czasem strupieją, a wrzody pokrywające jamę ustną często krwawią. Pęcherzyki powinny się wygoić do 2 tygodni. Z kolei intensywny, promieniujący ból, który występuje wzdłuż nerwu może być odczuwalny przez znaczny okres czasu – w najgorszym wypadku trwa on 1 rok. Zaobserwowanie powyższych objawów wymaga pilnej konsultacji ze specjalistą, który wdroży odpowiedni plan leczenia.